Jak senior radzi sobie w sieci? – wywiad z doktorem Andrzejem Kobiałką
27 kwietnia 2023 roku mieliśmy okazję gościć w Instytucie Spraw Społecznych i Zdrowia Publicznego UP p. Katarzynę Jabłońską, redaktor Radia Kraków, która przeprowadziła wywiad z doktorem Andrzejem Kobiałką na temat wykluczenia i dyskryminacji seniorów ze świata wirtualnego, cyfrowego i technologicznego..
Wywiad w formie podcastu jest dostępny na stronie internetowej Radia Kraków.
Jak senior radzi sobie w sieci?
Jak mówi dr Andrzej Kobiałka z Katedry Pedagogiki Pracy i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, osoby starsze mogą znajdować się w sieci różnych problemów, jakie stwarza świat wirtualny. Twarde dane pokazują, że sytuacja nie wygląda najlepiej. 27% osób starszych twierdzi, że nie potrzebuje internetu. Czynniki te mogą być bardzo różne. Innym problemem jest to, że 23% osób starszych nie ma odpowiednich kompetencji.
Obszary wykluczenia
Ze względu na dynamiczny rozwój technologii cyfrowych wykluczenie osób starszych nie dotyczy tylko korzystania z poczty elektronicznej czy zasobów Internetu. Został on rozszerzony na wszystkie obszary, w których trzeba się logować. Są to różne rodzaje usług elektronicznych, które zmuszają klientów do korzystania z elektronicznego fakturowania lub programów lojalnościowych w sklepach. Te ostatnie coraz częściej korzystają z aplikacji na smartfony i rezygnują z fizycznych kart. Wykluczają w ten sposób nie tylko osoby starsze, ale wszystkich, którzy nie mają smartfona.
Dr Andrzej Kobiałka przyznał, że choć takie działania mają charakter dyskryminacyjny, to w większości przypadków podlegają zasadom ustalonym przez sprawnych prawników i trudno je złamać. W przestrzeni publicznej pojawia się koncepcja podklasy, podklasy informacyjnej wykluczonej z życia. Wiele w tej sprawie zrobiono, zwłaszcza w czasie pandemii, która przyspieszyła dynamikę zmian cyfrowych i to samo dotyczy seniorów.
Edukacja szansą na poprawę sytuacji
Pandemia wymusiła szersze korzystanie z usług elektronicznych w urzędach i oczywiście z pomocą lub bez pomocy seniorzy też musieli zacząć z nich korzystać.
W tym przypadku ich wykształcenie jest kluczowe – podkreślają eksperci. Edukacja osób starszych jest kluczowa w cyfrowym i technologicznym świecie i przynosi wymierne efekty. W 2017 roku z internetu korzystało 26% osób starszych, a w 2021 już 46%. To jest ogromny skok.
Oczywiście nauka korzystania z Internetu i smartfonów może odbywać się zarówno na poziomie „rodzinnym”, z pomocą obeznanych z Internetem i smartfonami potomstwa i wnuków, jak i w ramach działań edukacyjnych. Warto ich szukać w lokalnych domach kultury, domach aktywności seniora, klubach i szkołach trzeciego wieku. W zakresie edukacji wykrzyknik należy również postawić w kwestii zagrożeń, a mianowicie oszustw internetowych przede wszystkim.
